Dis ticaret terimleri sozlugu (G-H-I-J-K)

G.m.b.: Good merchantable brand İyi kalite

G.R.T.: Gross Register Tonnage Sicile kayıtlı gros ton

Gr.: Gross Brüt

Gr.wt.: Gross weight Brüt ağırlık

Gtee: Guarantee Garanti, teminat

Gtee.(gtd): Gurantee/Guaranteed Garanti/garanti edilmiş


H harfi:

HARBOR MASTER Liman Kaptanı. Bir limanda gemilerin yanaşma,manevra ve demirleme gibi işlerine nezaret eden kişi.

HATCH: Bir güverte ambar kapakları. Kargo girişlerinin yapıldığı ambar ağzı.

HAZ MAT: "Hazardeous Materials" için kısaltma. Tehlikeli madde.

HEAVY LIFT CHARGE: Bir geminin normal yükleme ekipmanlarının taşıyamayacağı kadar ağır olan yüklerin kaldırılması için alınan ücret.

HIGH-DENSITY COMPRESSION: Metreküp ağırlığı 14,5 kilogram olan standart bir pamuk balyasının kompresyonu. Genellikle deniz yoluyla ihraç edilen pamuk yüklerinde kullanılır.

HITCHMENT: Bağlama Hizmeti. Değişik yerlerden gelen, bir göndericiden bir alıcıya tek bir konşimento altında nakledilen malın parçalarını birleştirme hizmeti.

HOPPER BARGE: Gemi yükleme ve boşaltmalarında kullanılan dibi açılır büyük kova biçiminde mavna.

HOUSE-TO-HOUSE: Kapıdan kapıya taşımanın diğer adı.

HOUSE TO PIER: Kapıdan iskeleye. Taşıyıcı gözetiminde taşıyıcı tarafından bir konteynere yüklenen kargo. Kargo ihraç edildiğinde yabancı varış iskelesinde boşaltılır.

HUMPING: Bir hareketli demiryolu vagonunu bir katar oluşturmak amacıyla demiryolu sınıflandırma alanında hareketsiz demiryolu vagonuyla birleştirme işlemi. Vagonlar yer çekimi sayesinde bir kamburdan ya da tepecikten uygun raya taşınır.


I harfi:

IATA: " International Air Transport Organisation " için kısaltma. Uluslararası Hava Taşımacılığında Yolcu ve Kargo Taşımacılığın tariflerini ve yetkilendirilmelerini denetleyen örgüt.

I/A: "Indepedent Action" için kısaltma.Konferans üyelerinden birinin anlaşmanın genel oran ve kurallarından yola çıkarak başka bir tarife veya kural yazma hakkıdır.

I.C.C.: "Internatıonal Chamber of Commerce" için kısaltma. Milletlerarası Ticaret Odası.

I.E.: "Immediate Exit" için kısaltma.ABD Gümrüklerinde kullanılan, malların getirildiği ve hemen ABD sınırları içerisinde taşınmadan ihracat edildiği zaman gümrükleme acil çıkış formu.

I.M.C.O: "Internatıonal Maritime Consultative Oraganization" için kısaltma.Uluslararası Denizcilik Danışma Organizasyonu. Tüm ülkelerin katıldığı, tehlikeli mallar,dökme yük ve genel denizcilik kuralları hakkında tavsiye kararları alan forum.

I.M.D.G. CODE: "International Maritime Dangerous Goods Code" için kısaltma. Uluslararası Denizcilik Tehlikeli Maddeler Kodu (U.D.T.M. Kodu). IMO tarafından yayınlanan ve tehlikeli maddelerin uluslar arası taşıma kurallarını ve sınıflandırılmasını belirleyen kurallar.

I.S.O.: "Internatıonal Standarts Organization" için kısaltma. Uluslararası Standardizasyon Organizasyonu. Donatımdan paketlemeye, etiketleme ve evrak tanzimine kadar her türlü konuda uluslararası standart oluşturan kuruluş.

I.T.: "Immediate Transport" için kısaltma. Acil Taşımacılık. Taşıyıcı tarafından hazırlanan, taşıma ABD liman girişinden itibaren başlayarak son varış yerindeki gümrükleme işlemlerinin yapılmasında kullanılan belge.Taşıma son varış yerindeki gümrükleme işlemlerini sona erdirir. Aynı zamanda Aktarma-Girişi olarak adlandırılır.
IGLOO Hava taşımacılığında kullanılan ve uçak gövdesi şeklinde konteyner.

IMAGE PROCESSING: Görüntü işleme. Bir şirketin belgelerinden elektronik fotoğraflar alması ve elektronik ortamda bu fotoğrafların sistemli olarak depolanması sistemi.

IMMEDIATE EXPORTATION: Acil ihracat. Bir limana gelen yabancı malın aynı limandan gümrük vergisi ödemeden ihraç edilmesini sağlayan kayıt.

IMPORT: İthalat, dışalım. Yabancı bir ülkede üretilmiş ürünün ülke gümrük sınırları içine satılmak üzere alınması.

IMPORT LICENCE: İthalat Ruhsatı. Bazı devletlerce üstlenen ve düzenlenen malların ithalatı için gerekli evrak, lisans.

IN BOND: Gümrük vergisi ödenmeden, gümrük kontrolü altında hareket eden kargo.

INBOND LOGISTICS: Tedarik Lojistiği. Ana konuları etkin güzergahın ve programın belirlenmesi, aksam parçalarının teslim alışında zamanın programlanması, sevkıyat hareketlerinin uydudan izlenmesi, teslim-alma noktalarında barkod doğrulaması, tedarikçi koordinasyonu; malzeme yönetimi ve iade edilebilir konteyner kontrolü olan lojistik yönetim alanı.

IN GATE: Kapıda. Konteynerin taşıyıcıdan tren istasyonunda ya da limanda indirildiği andaki alım-satım ya da değişim işlemleri.

IN TRANSIT: Transit halde.

INCENTIVE RATE: Ayrıcalıklı tarife. Yükleyici tarafından belirlenmiş hacimden daha fazla hacim fiyat tarifesi. Normal hacmi aşan bölüm için sunulur.

INCOTERMS: Milletlerarası Ticaret Odası'nın (ICC) ticari satış terimleri için kullandığı kısaltmalar kataloğu. Satıcı ve alıcının taşıma, sigorta ve sorumluluk masraflarının hangi noktada el değiştirdiğini açıklayan dünyaca kabul görmüş satış şekilleri. Bu terimler en son 2000 yılında gözden geçirilmiştir.

INDEMNITY BOND: Güvence bonosu. Taşıyıcıya bir zarar vermeden tutma sorumluluğunu üstlenen anlaşma.

INFOPARTNERING: Bilgi ortaklığı. Perakendeciler,toptancılar ve üreticilerin nerede paylaşımlı "eyleme çevrilebilir bilgi" ye dayalı ortaklıklar geliştirebileceği ve gerçek-zamanlı iletişim bağlantıları kurabileceğini gösteren etkin bir tüketici tepkisi öğesi.

INDEPENDENT ACTION: Konteyner taşımacılığında belirli bir hatta bir taşıyıcının kartel dışına çıkarak konferans dışı daha ucuz taşıma tarifesi uygulaması.

INDEPENDENT TARIFF: Bağımsız tarife. Anlaşmanın ya da konferans sisteminin bir parçası olmayan her fiyat tarifesi.

INDUCEMENT: Bir geminin önceden belirtilen rotasında olmamasına karşılık daha sonra bu limanda o geminin uğrama masraflarını karşılayacak miktarda yük çıkması ve bu limanın gemi güzergahına dahil edilmesi.

INHERENT VICE: Ürünün iç özelliklerini belirten sigorta ve hukuk terimi. Bazı ürünler iç özelliklerinden dolayı durdukları yerde yanabilir, bozulabilir ve diğer ürünlere zarar verebilir. Sigorta poliçeleri bu ürünleri istisnai şartlara bağlar.

INLAND CARRIER: Ülke içi liman ve noktalara taşıma organize eden taşıyıcı. Belirli olmayan limanlar veya noktalar arası ithalat ya da ihracat trafiğini kontrol eden taşımacı.

INSOURCING: İç kaynak kullanımı. Outshurcing'in tersidir. Kurum içinde gerçekleştirilen hizmet.

INSPECTION CERTIFICATE: Gönderilmekte olan malların kalitesini ve/veya sayısını onaylamakta olan firma veya SGS ve Lloyd's gibi bağımsız kuruluşların verdiği sertifika. Bu tip sertifika genellikle akreditif şartı olarak malların kalitesi hakkında güvence için istenir.

INSTALLMENT SHIPMENTS: Bütünleyici yüklemeler. Bir akreditif şartları altında yükleme yapılmasıdır. Genellikle müsaade edilen ve verilen zaman içerisinde yapılmalıdır.

INSULATED CONTAINER: Yalıtılmış konteyner. Duvarlarından, çatısından,tabanından ve kapısından açık hava, ısı, basınç, nem vb. değişimlerinden korumak için izole edilmiş konteyner.

INSULATED CONTAINER TANK: Yalıtılmış Tank Konteyner. Sıvı, gaz ve kimyevi madde taşımacılığında kullanılan her türlü atmosfer olayından yalıtılmış tank biçiminde konteyner.

INSURANCE: Sigorta.

INSURANCE ALL-RISK: Muafiyet sınırı olmayan veya en azda olan sigorta. Bu tip sigortalar taşıyıcıya transit sırasında meydana gelebilecek zararlara en geniş sigorta miktarı vaat eder. "All Risk" kavramı her şeyi kapsadığı şeklinde yanlış yorumlanmamalıdır. "All Risk" sigortalar iyi incelenmeli ve savaş, sel, deprem gibi durumları kapsayıp kapsamadığı sorulmalıdır.

INSURANCE, GENERAL AVERAGE: Genel Avarya Sigortası. Deniz taşımacılığında gemide kalan kargonun güvenliği için kargonun bir kısmının bilinçli olarak zarara uğratılması.

INSURANCE LIQUIDATIONS: Hasarlı Ürün Avcıları. sevkıyat sırasında hasar gören ve sigorta şirketlerince kayıp olarak nitelendirilen ürünleri satın alma konusunda uzmanlaşmış tali piyasa şirketleri.

INSURANCE, PARTICULAR AVERAGE: Kişisel nakillerde tehlikelere karşı sigortalanmış mallardaki kayıp için kullanılan deniz sigortası terimi.Kısmi ortalama alınabilir ama bunun için zararın belirli bir yüzdeden fazla olması gerekir. Bu oran yükün değerinin genellikle %3-%5'tir.

INSURANCE WITH AVERAGE CLAUSE: Eğer sigorta edilmiş kargoya olan zarar % 3'ü veya sigorta edilen malın değerinin yarısını geçerse bu madde uygulanır. Eğer taşıma aracı yanar, batar veya çarpışırsa tüm zarar ödenir. Deniz sigortasında ortalama (avarage) kelimesi kısmi zarar ya da kısmi kayba denilir.

INTEGRATED LOGISTICS: Bütünleşik lojistik. Tüm tedarik zincirinin yönetim tarafından hammadde tedarikinden mamul ürünün dağıtımına kadar sistem çapında görülmesidir. İşlevlerin tek tek ayrı ayrı olarak yönetmekten ziyade tedarik zincirini tek bir varlık olarak oluşturan tüm işlevlerin yönetilmesi gerekir.

INTEGRATED OPERATOR: Bütünleşik işletmeci. Yükün teslim alındığı andan teslim edildiği ana kadar olan tüm hareket sürecini kontrol eden bir servis. Daha sıkı bir programlama ve toplam kontrolün daha iyi bir hizmete götüreceği düşüncesidir. "Integrated Operators" daha çok kendi araçlarını kullanırlar.

INTERCHANGE: Aktarma yeri/istasyonu. Yükün hatlar arasında bir taşıyıcıdan diğer bir taşıyıcıya aktarılması.

INTERCHANGE POINT: Yükün bir taşıyıcıdan diğer taşıyıcıya aktarıldığı yer.

INTERCOASTAL: İki sahil arasındaki deniz taşıma hizmeti.

INTERLINE FREIGHT: Aktarmalı yük. Çıkış noktasından varış yerine iki veya daha fazla ulaşım hattı üzerinde giden yük.

INTERMEDIATE POINT: İki taşıma rotasının arasında bulunan nokta.

INTERMODAL: Kargo konteynerinin farklı taşımacılık modları (deniz-kara-tren-hava) arasında hareketi.

INTERMODAL TRANSPORTATION: Intermodal taşımacılık. Malları teslim etmek için birden fazla taşıma moduna başvurulması. Römorkların-konteynerin demiryolu artı en az bir başka taşıma şekli ile bu şekilde hareketi.

INTERPLANT LOGISTICS: Tesis içi lojistik. Üretim ve depo tesisleri içinde gerçekleştirilen mini lojistik hareketleri ifade eder.

INTERSTATE COMMERCE: ABD'de Eyaletler arası Ticaret. İki veya daha fazla eyaletteki alıcılar ve satıcılar arasındaki mal alışverişi.

INTERSTATE COMMERCE COMMISSION: ABD'de Eyaletler arası Ticaret Komisyonu. ABD Kongresi'nin eyaletler arası ticaret yapan taşıyıcılar ile ilgili olarak kabul ettiği kanunları uygulamakla görevli federal organ. Doğrudan kongreye karşı sorumludur.

INTRASTATE COMMERCE: ABD'de eyalet içi ticaret. Alıcı ile satıcı arasındaki tüm işlerin eyalet içinde yürütülmesi.

IN-TRANSIT COMMERCE (I.T.): Bir limana gelen yabancı malların diğer limana zabıt altında taşınmasına izin veren vesika. Diğer limanda da ilk malların yerini alabilen mallar geriye gönderilir.

INVENTORY: Envanter

INVENTORY COST: Envanteri bulundurmanın mali yükü.

INVENTORY TURNOVER: Bir şirketin herhangi bir ürününde yıllık olarak envanterini kaç kere çevirdiği oranı. Şirketlerin envanter yönetimi başarısında en önemli kriterdir.

INVESTMENT RECOVERY: Yatırımın geri kazanılması.

INVOICE: 1- Fatura.
2- Denizcilikte alıcıya gönderilmiş malların sayısını, fiyatını, deniz işlemleri vergilerini gösteren liste.

INWARD FOREIGN MANIFEST(IFM): Manifesto.Yükün tipi ve miktarı konusunda tüm detayların belirtildiği belge.Kargo kontrolünün ana kaynağıdır. Tüm dünya limanlarında istenir.

IPI: "Inland Point Intermodal" için kısaltma.Taşıyıcıların yükleme evrakında kullandıkları liman dışı kara noktalarına denir.

IRREGULAR: Standart dışı, düzensiz.

IRREVOCABLE LETTER OF CREDIT: Gayrı Kabil-i Rücu Akreditif. Havale alan kimse tarafından tüm terimler ve şartlar yerine getirilmişse,banka tarafından belirtilmiş miktarda ödeme garantili akreditif. Bu tip akreditif satıcı ve alıcının karşılıklı rızası olmadan geçersiz kılınamaz.

ISO 9000: ISO 9000 Standardı. Merkezi Cenevre'de bulunan Uluslar arası Standartlar Örgütü ISO'nun derlemiş olduğu bir dizi kalite güvence standardı.

ISO INTERNATIONAL STANDARTS ORGANIZATION: Uluslar arası Standartlar Örgütü.

ISSUING BANK: Akreditifi açan, alıcının bankası. Gerekli evraklar teslim edildiği anda bağlı tuttuğu ürün bedelini satıcıya veya bankasına öder.

ISSUING CARRIER: Taşıma evraklarını çıkaran ya da tarife basan taşıyıcı.


J harfi:

JACKET: Konserve kutusu ve şişelerin etrafına konulan ahşap ya da fiber koruyucu.

JACOB'S LADDER: Borda etmek için kullanılan aracın yanından sarkan ip merdiven.

JETTISON: Gemi tehlikede iken kargo veya alet malzemelerin (jetsam) gemiden atılmasına denir.

JIT: "Just in Time" için kısaltma. Depolama maliyetini en düşük seviyeye getiren envanter kontrol metodu. Metodun başarıya ulaşması için konteynerlerin depolama alanına tam zamanında,ne erken ne de geç gelmesi gerekir.

JOINT RATE: Birinci taşıma noktasından diğerine kadar uygulanan fiyat.Bu ulaşım sistemleri hatlar arasında anlaşılmış ve onaylanmış tek tarifedir.


K harfi:

KILOGRAM: Kilogram.1000 gr. veya 2.2046 pound eşitliğinde ağırlık birimi.

KING PIN: Şasinin ön tarafına çekiciyle bağlantıyı sağlayan parça.

KNOCKED DOWN (KD): Ekonomik bir yükleme yapmak için yükün yeniden montajlanmak üzere parçalarına ayrılması.

KNOWN LOSS: Bilinen kayıp. Teslimat anında veya öncesinde tespit edilen kayıp.

KT: Kilo ton veya metrik ton. 1000 kilo veya 2,204.6 pound


L-M-N-O harfleri