Cuma

Dis ticaret terimleri sozlugu (D-E-F)

D&H: "Dangerous & Hazardeous" için kısaltma.Tehlikeli ve taşınması özen ve dikkat isteyen kargo.

DAF: "Delivered At Frontier" için kısaltma. Varış yeri belirtilmek suretiyle sınırda teslim. Belirtilen yerde malların gümrük çıkış işlemleri tamamlanmış olarak sınırda,ancak bitişik ülkenin gümrük sınırından önceki belirlenen yerde ve noktada teslime hazır hale getirilmesiyle satıcının yükümlülüklerinin sona ermesi anlamına gelmektedir.

D.O.T. : "Department of Transport" için kısaltma.ABD Ulaştırma (Taşımacılık) Bakanlığı.

DDC: "Destination Delivery Charge"için kısaltma. Varışta teslim masrafı. Konteyner büyüklüğüne bağlı olarak birçok kargo tarifesine uygulanan masraftır. Bu masraf tali masraf olarak temel deniz navlununa eklenir. Gemiden vinç boşaltmaları,terminal içindeki ağır kamyon taşımaları ve terminal operasyonları için kapı ücreti dahildir.

DDP: "Delivered Duty Paid" için kısaltma. Malların ithalatçı gümrük resmi ödenmiş olarak teslime varış yeri belirtilmek suretiyle malların ithalatçı ülkede belirlenen yerde hazır bulundurulmasıyla, satıcının teslim yükümlülüğünde yerine getirilmiş olacağını ifade eder. Satıcı malların giriş işlemleri tamamlanmış olarak tesliminde, gümrük resmi dahil olmak üzere vergiler ve öteki ücretlendirmeleriyle birlikte bütün risk ve masrafları üstlenir. EXW satıcı için en az sorumluluk ifade ederken, DDP en fazlasını ifade eder.

DDU: "Delivered Duty Unpaid" için kısaltma. Gümrük resmi ödenmeden teslim malların ithalatçı ülkede belirlenen yerde hazır bulundurulmasıyla,satıcının teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş olacağını ifade eder.Satıcı, buraya kadar getirilirken malların masraf ve risklerinden (gümrük resmi, vergiler ve diğer ödenebilir ithalat ücretleri dışında) sorumludur. Alıcı, oluşabilecek herhangi artı masrafları ve gümrük çıkış işlemlerinde yetersizlikten dolayı oluşacak riskleri üstlenir.

DEADWEIGHT: Bir geminin kargo, kuru ve likit yük toplam ton taşıma kapasitesini ifade eder. Geminin deadweight kapasitesi yüklüyken "yük çizgisine " batıncaya kadar aldığı su miktarından boşken aldığı su miktarının ton cinsinden farkı olarak hesaplanır.

DEADWEIGHT CARGO: Gemi yükleme birimi. 40 fit alana istiflenebilen kargonun ton ağırlığını ifade eder.

DECONSOLIDATION POINT: Dağınık veya konteynere yerleştirilmemiş kargonun teslimat için yeniden yüklendiği yer.

DEFICIT WEIGHT: Eksik tonaj.Olması gerekenden eksik ağırlık.

DELIVERY INSTRUCTIONS: Teslim talimatları. Belirtilen adresten malın alınıp dağıtım iskelesine teslim talimatı. Genellikle bu tip talimatlar ihracatçı tarafından kara taşımacılığı operatörüne veya kara taşımacılığını tümleyen demiryolu taşıma operatörüne verilir."Shipping Deliver Order" (Yükleme Teslim Talimatı) olarak da bilinir.

DEMDES: "Demurrage/Despatch" için kısaltma.Malın gemiden yüklemenin veya boşaltmasının öngörülenden daha hızlı veya daha yavaş gerçekleştirilmesinde ödenen para.

DENSITY: Yoğunluk. Beher metreküp veya başka hacim birimi başına yük ağırlığı.

DEPOT-CONTAINER: Konteyner Deposu. Boş konteynerlerin alınıp bırakıldığı boş alan.

DEQ: "Delivered Ex Quay, (Duty Paid)" için kısaltma.Rıhtımda teslim. Varış limanı belirtilmelidir. Malların gümrük giriş işlemleri tamamlanmış olarak,ismi geçen uygun rıhtımın üzerindeki limanda, DDU'nun yerine getirilmesi manasına gelir. Satıcının malların teslimine kadar olan gümrük resimlerini, vergilerini ve diğer ücretleri de içeren tüm masraf ve riskleri taşıması gerekir.

DES: "Delivered Ex Ship" için kısaltma. Gemide teslim. Varış limanı belirtilmek suretiyle malları gümrük işlemleri tamamlanmadan, gemi üzerinde teslim yükümlülüğünü yerine getirmesidir. Satıcı, belirlenmiş limana gelene kadar geçen sürede mallara gelebilecek riskleri ve masrafları karşılamak zorundadır.

DESTINATION: Varış yeri, istikamet, destinasyon. Taşıyıcının malı alıcı veya acentesine teslim edeceği yer.

DETENTION: 1. Verilen müsait zaman dışına taşarak taşıyıcının ekipmanının gecikmesine sebep olan gönderici veya alıcıya verilen para cezasıdır. Demurraj yüke, detention ise ekipmana uygulanır.
2. Aracın ve yükün çeşitli nedenlerle devlet tarafından alıkonulması.

DEVANNING: Konteynerin yada kargo vanının boşaltılması.

DF CAR: "Damage-free Car" için kısaltma. Hasara karşı özel ekipmana sahip yük vagonu.

DISCREPANCY LETTER OF CREDIT: İhtilaflı kredi mektubu/akreditif. Sunulan dökümanlar Kredi Mektubunun gerekliliklerine uygun olmadığı taktirde "ihtilaflı" olarak muamele görür. Bankalar ihtilaflı akreditiflerle muamele gerçekleştiremezler. Durumu alıcı veya satıcıya bildirip talimat beklerler.

DISPLACEMENT: Geminin ağırlığı. Geminin taşırdığı suyun metreküpünün deniz suyunun ortalama yoğunluğu olan 1,025 ton/m.'e bölünmesiyle hesaplanır.

DIVERSION: Transit halindeki malın veya tüm geminin rotasındaki değişiklik.

DIVISION: Taşıyıcının ortak yüklemelerden elde edilen geliri bölüşme uygulaması.

DOCK: Rıhtım. Kara taşımacılığında bir endüstriyel bölge veya taşıyıcı terminalindeki yükleme ve boşaltma platformu.

DOCK RECEIPT: Rıhtım irsaliyesi. Malın teslim alındığına dair belge.Çoğunlukla deniz konşimentosunun hazırlanmasında kullanılır.

DOCUMENTS AGAINTS ACCEPTANCE (D/A): Alıcının ödemeyi yapması halinde evrakın teslimine ilişkin bankaya verdiği talimattır.

DOLLY: Konteynerin ön tarafını destekleyen tekerlek seti. Konteyner bir çekiciye bağlı olmadığı zaman kullanılır.

DOOR TO DOOR
: Kapıdan kapıya taşıma. Eşyanın göndericiden alıcıya kadar tüm taşıma işlemlerinin gerçekleştirilmesi. Evden eve nakliye olarak da bilinir.

DRAFT: Bir tarafın, (drawer-keşideci) bir başka tarafı (drawee-muhatap) yazılı olarak gönderdiği, muhatabın belirli bir tarihte belirli miktarda ödeme yapması yönünde koşulsuz talimatıdır.

DRAFT-BANK: Bir satıcının alıcıya genellikle bir banka aracılığıyla gönderdiği çek,poliçe ya da senet.

DRAFT-CLEAN: Hiçbir evrakın ekli olmadığı çek,poliçe yada senet.

DRAFT-DATE: Kabul tarihine bakılmadan belirli bir tarihte vadesi dolan çek, poliçe ya da senet.

DRAFT-DISCOUNTED: Bir kredi mektubu altındaki kabul edilmiş ve bir banka tarafından iskontolu olarak satın alınmış vadeli çek, poliçe ya da senet.

DRAFT-SIGHT: Talep edildiğinde vesaik karşılığı ödenebilen çek,poliçe ya da senet.

DRAFT-TIME: Vesaik karşılığında veya kabulü rücuundan sonra belirli bir tarihte vadesi dolan çek, poliçe ya da senet.

DRAWBAG: Bir ithalat harcının kısmi geri ödemesidir.Geri ödemeler genellikle yapılır çünkü mallar harcın tahsil edildiği ülkeden yeniden ihraç edilir.

DRAWEE: Muhatap. Bir draft'ı düzenleyen kişi ya da firmadır. Bu nedenle ödemeyi alan taraftır.

DRAYAGE: Ağır yük taşıtı ya da kamyonla yapılan yerel taşımalar için alınan ücret."Cartage" ile aynı anlamı taşımaktadır.

DRSF: "Destination Rail Freight Station" için kısaltma."Varış yeri demiryolu yük taşıma istasyonu".

DRY CARGO: Sıvı olmayan kargo. Genellikle ısı kontrolü gerekmez.

DRY - BULK CONTAINER: Kuru dökme yük konteyneri. Küçük taneli, toz ve katı akışkan malları dökme halinde taşımak için yapılmış konteyner. Özel bir şasi veya platforma sahiptir.

DUMPING:
İndirim, fiyat kırma. Bir malı bir ülkenin ortalama piyasa fiyatının altında ithal etmeye çalışmaktır. Genellikle ihracatçı ülkenin sübvansiyonu vardır.


E harfi:

E.C.M.C.A.: "Eastern Central Motor Carriers Association" için kısaltma. ABD Doğu Yakası Motorlu Taşıyıcılar Birliği.

E.W.I.B.: "Eastern Weighing and Inspection Bureau" için kısaltma. ABD Doğu Yakası Ağırlık Ölçüm ve Muayene Merkezi.

EDGE PROTECTOR: Kasa,koli, kutu vb. taşıma kaplarında metal şeritlerin malın ambalajına zarar vermesini engelleyen üçgen şeklinde koruyucu.

EDI: "Electronic Data Interface" için kısaltma. Elektronik Veri Değişimi (E.V.D.). Bilgisayar sistemleri arasında ticari bilgi akışını güvenli biçimde sağlayan veri değişim sistemi.

EDIFACT: "United Nations Electronic Data Interchange for Adminstration, Commerce and Transport"için kısaltma. Yönetim, ticaret ve taşımacılık için elektronik bilgi alışverişi standartlarını belirleyen kuruluş. Birleşmiş Milletler tarafından desteklenmiş, geliştirilmiş, Türkiye Gümrüklerinde de uygulanan ticari elektronik ileti sistemi. UN/EDİFACT olarak da bilinmektedir.

ELEVATING: Tahıl ürünlerinde tahıl asansörleri ile taşınması hizmetine biçilen değer.

ELKINS ACT: ABD Kongresi'nin 1903 yılında çıkardığı, yapılan muhasebe uygulamalarında belli standartlar getiren ve yanlış uygulamalara ceza sistemi uygulayan kanun.

EMBARGO: Ambargo. Bir ülkenin belirli bir ülkeden çıkan tüm mallara ya da menşeine bakmadan belirli malın taşınmasına getirilen yasak.

EMINENT DOMAIN: Kamulaştırma. Devletin kamu yararına özel mülkiyete ait mallara makul bir tazminatla el koyması.

EMPTY REPO: Boş konteynerin taşınması ve bu taşımaya ilişkin kontrat.

ENDORSEMENT: Ciro. Çek/bono/konşimento gibi kıymetli evrakın arkasına atılan imza. Ciro, kıymetli evraka konu olan değerin hamiline devredildiğini gösterir.

ENTRY: Giriş evrakları. İthal edilen malın ülke içi pazarlara girişinden önce gümrük işlemlerinin gerçekleştirilmesi için gümrük tarafından istenen belgeler.

EQUALIZATION: Yükleyici ya da alıcıya, kargoyu konşimento üzerinde belirlenen noktadan farklı bir yerden teslim almak için verilen resmi izin.

EQUIPMENT INTERCHANGE RECEIPT (EIR): Ekipman değişim belgesi. Konteynerin bir taşıyıcıdan diğerine veya bir terminalden diğerine taşınması için istenen evrak.

ETA: "Estimated Time of Arrival" için kısaltma. Tahmini varış zamanı.

ETHYLENE: Etilen.Birçok meyve ve sebze tarafından salgılanan, olgunlaşmayı hızlandıran gaz. Bazı ülkeler kullanımına sınırlamalar getirmektedir.

EX-"FROM": Satış terimi olarak "Bir yerden". "Ex" ya da "From" ibaresi malın çıkış noktasındaki satış değerini belirtir. Örn: "ex Factory" malın fabrika çıkış fiyatını belirtir."Ex Dock" ise malın çıkış limanındaki fiyatını ifade eder.

EX DEC: "Shipper's Export Declaration" anlamında bir terim. Göndericinin İhracat Beyannamesi.

EXCEPTION:
İstisnalar. Taşıyıcının kendi terminalinde veya yükleme limanında malı teslim aldığında görünür zarar veya kayıpları konşimento üzerine not etmesi.

EXIM BANK: "Export-Import Bank" için kısaltma. İthalat ve ihracatı teşvik etmek için kurulan, ihracatçıya kredi garantisi ve verdiği ihracat kredilerine geri ödeme sigortası sağlayan kamu bankası.

EXPIRY DATE: Vade sonu. Kredi mektubu, çek, bono, akreditif, tarife vb.için son geçerlilik tarihi.

EXPORT: İhracat, Dış satım. Belirli bir ülkede üretilmiş, yeniden işlenmiş malların üçüncü ülkelere satılması.

EXPORT DECLERATION:
İhracat Beyannamesi. Malların yabancı sevkinden önce devlet tarafından istenen belge.

EXPORT LICENCE: İhracat izin belgesi. Sahibine belirtilen malların, belirtilen yöne ihracatı gerçekleşmesine izin veren belge.

EXPORT RATE: Yerel limandan yabancı ülkeye gönderilen yük için uygulanan fiyat.

EXW: "Ex Works" için kısaltma. İş yerinde teslim. Satıcı tarafından,satıcının kendi kuruluşunda (fabrika,depo vb.)alıcı için malları hazır hale getirmesiyle satıcının yükümlülüklerinin sona ermesi demektir. Aksi bir hüküm bulunmuyorsa satıcı, malları alıcı tarafından sağlanan araca yüklemek ya da gümrük çıkış işlemlerini yerine getirmek zorunda değildir. Malların satıcının kuruluşundan alınarak istenilen yere götürülmesiyle ilgili bütün masraf ve riskleri alıcıya aittir. Bu terim, satıcı açısından asgari yükümlülük içeren bir nitelik taşır.


F harfi:

F.D.A.: "Food and Drug Administration" için kısaltma. ABD Gıda ve İlaç İdaresi.

FACTOR: Faktör. Satış alacaklarını hesaplamakta kullanılan oran.

FAF: "Fuel Adjustement Factor" için kısaltma. Bkz.BAF

FAK: "Freight All Kinds" için kısaltma.Genel kargo. Farklı alıcıların mallarının karma şekilde bulunduğu tam yüklenmiş konteyneri ifade eder.

FALSE BILLING :Yükleme evrakında ağırlık veya navlunun yanlış beyan edilmesi.

FAS: "Free Alongside Ship" için kısaltma. Geminin Bordasında Teslim. Belirlenen yükleme limanında malların gemi doğrultusunda rıhtım ya da mavnaya yerleştirilmesiyle satıcının teslim yükümlülüğünün yerine getirildiği anlamına gelir. Bu andan itibaren mallarla ilişkin herhangi bir kaybolma ya da hasar ile tüm masraf ve riskler alıcı tarafından üstlenilir.

FCA: "Free Carrier" için kısaltma. Taşıyıcıya masrafsız. Malların ihracat işlemleri tamamlanmış olarak alıcı tarafından belirtilen yerde, onun tarafından belirtilen taşıyıcıya teslim edilmesiyle birlikte, satıcının yükümlülüğünün de yerine getirilmiş olması anlamına gelir. Eğer alıcı tarafından teslim için belirli bir nokta belirtilmemişse, bu durumda satıcı, daha önce sınırları belirlenmemiş bir alan içinde veya yerde malları taşıyıcıya devredeceği noktayı kendisi seçebilir.

FCL: "Full Container Load" için kısaltma. Tek bir müşteri tarafından doldurulan konteyner.

FD: "Free Discharge" için kısaltma. Serbest tahliye.

FEEDER SERVICE: Uzak mesafelere gidecek olan kargonun yerel limanlardan merkezi aktarma limanına tahliyesi hizmeti.

FEEDER VESSEL: Aktarma servisleri için kullanılan küçük kapasiteli kısa mesafe gemileri.

FEU: "Forty-Foot Equivalent Units" için kısaltma. 40 feet boyundaki konteyner standardı. 20 feetlik konteyner TEU olarak adlandırılır. 2 TEU 1 FEU'ya eşittir.

FIATA: "Federastion International des Associations de Trasitaires et Assimillés" için kısaltma. Uluslararası Freight Forwarder Dernekleri Federasyonu. Merkezi Zürih'te bulunan, 93 ulusal taşımacılık,freight forwarder, gümrük acenteleri ve lojistik dernek ve federasyonun üye bulunduğu birlik.

FIFTH WHEEL: Kamyonun çekicisini şasiye bağlayan ve kilitleyen yarım daire şeklinde çelik parça.

FIO: "Free In and Out" için kısaltma. Gemiden ve gemiye yükleme ya da boşaltma için gereken liman masraflarının maliyetlerin içinde olmadığını ifade eder. "Liner In and Out" un tersidir.

FIRKIN: 1Varilin 1/4'üne eşit hacim ölçü birimi.

FIXED COSTS: Sabit maliyetler faaliyete bağlı olmayan masraflar. Taşımacılıkta terminal, depo, antrepo vb. kiraları, emlak vergisi ve diğer sabit vergiler bu tür masraflardır.

FLAT CAR: Tavanı ve duvarları olmayan demiryolu vagonu.

FLAT RACK/FLAT BED CONTAINER: İçine yandan ve üstten mal yüklenebilen kenar ve duvarları olmayan platform şeklindeki konteyner.

FMC (F.M.C.): "Federal Maritime Commission" için kısaltma. ABD Ulusal Denizcilik Komisyonu.

FOB: "Free on Board" için kısaltma. Gemide masrafsız. Belirtilen yükleme limanında teslim. Satıcının malları belirtilen yükleme limanında, gemi bordasına teslimi ile yükümlülüklerinin tamamlamış olduğunu ifade eder. Alıcı bu noktadan itibaren malların kaybolma ve hasarı ile ilgili tüm masraf ve riskleri üstlenir. FOB, satıcı tarafından ihraç çıkış işlemlerinin yapılmasını gerektirir.

FOB FREIGHT ALLOWED: FOB Satış şartlarına ek olarak alıcının malın çıkış noktasında gemi bordasına kadar olan dahili taşımayı üstlenmesi. Bu satış türünde satıcı dahili taşıma masrafını faturasından düşer.

FOB FREIGHT PREPAID FOB: Satış şartlarında malın çıkış noktasından gemi bordasına kadar olan dahili taşımayı satıcının üstlenmesi. FOB ibaresinin yanına dahili taşıyıcının adı ilave edilir.

FOB NAMED POINT OF EXPORTATION FOB: Satış şartlarında satıcının belirtilen noktaya kadar malı teslim etme yükümlülüğünü ifade eder.

FOB VESSEL FOB: Satış şartlarında satıcının gerçekten gemi bordasına kadar masrafların ve ihracat dökümanlarını hazırlama yükümlülüğünü ifade eder.

FOR: "Free on Rail" için kısaltma. "Demiryolunda teslim" i ifade eden kargo satış terimi.

FORCE MAJEURE: Zorunlu haller. Savaş, doğal afet, deprem vb. gibi sözleşme taraflarının yükümlülüklerini yerine getirmelerine engel denetimleri dışındaki olayları özetleyen ifade.

FORK LIFT: Palet, kızak ve sandıkların kaldırılıp indirilesi için kullanılan iş makinesi.

FOUL BILL OF LADING: Taşıyıcı tarafından malların hasarlı yüklendiğini gösteren konşimento. "Clean Bill of Lading" in karşıtı.

FOUR-WAY PALLET: Dört taraftan iş makinesinin çatallarına girebilecek şekilde dizayn edilmiş olan palet.

FREE ASTRAY: Kaybolmuş bir malın bulunarak doğru destinasyona bedelsiz gönderilmesi.

FREE IN AND OUT (FIO): Geminin yükleme ve boşaltma masraflarının kiracı veya yükleyici tarafından ödenmesi durumu.

FREE PARTICULAR AVERAGE (FPA):
Sigortalayanın batma, yangın, çarpışma ve karaya oturma gibi haller dışında kısmi ziyan veya hasarı ödememesi halini ifade eden bir deniz sigorta terimi.

FREE OUT: Geminin boşaltma masraflarının kiracı tarafından ödenmesi durumu.

FREE PORT/FOREIGN TRADE ZONE: Liman Serbest Bölgesi. Gümrükten muaf malların elleçlendiği liman.

FREE TIME: Serbest, ücretsiz süre. Yükleme/boşaltma ekipmanlarının ücretsiz olarak kullanılabileceği ilave zaman.

FREE TRADE ZONE: Serbest Ticaret Bölgesi. Bir ülkenin devleti tarafından yasaklanmamış malların gümrükten muaf olarak girebileceği liman bölgesi. Bu bölgede mallar yüklenebilir, depolanabilir, imal edilebilir ve yeniden ihraç edilebilir.

FREIGHT: Navlun. Hem yük hem de tük taşıma bedelini ifade eden terim.

FREIGHT BILL: Navlun faturası.

FREIGHT FORWARDER: Taşıma işleri organizatörü.

FREIGHTERS: Yük gemileri. Soğuk hava depolu veya ambalajlı mal gemileri; konteyner,kısmi konteyner taşıma gemileri ve mavna taşıyıcıları.

FTL: "Full Truck Load" için kısaltma. Tek başına yükleyici ve tek bir alıcı için yüklenen kamyon.

FULL CONTAINERSHIP: Kalıcı konteyner hücreli veya diğer tip kargolar için boş alanı olmayacak şekilde teçhizatlandırılmış gemilerdir.


G-H-I-J-K harfleri

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder